یکی از تصمیماتی که باید هنگام خرید خودرو بگیریم این است که خودرو دنده اتوماتیک بخریم یا دنده دستی، اتومبیلهایی که گیربکس معمولی یا دستی دارند، این امکان را به راننده میدهند که کنترل بهتری بر روی ضریب دنده اتومبیل داشته باشد، از همین رو گیربکسهای معمولی هنوز طرفداران خود را دارند، اما خودروهایی که گیربکس اتوماتیک دارند این فرصت را به دارندگان خودرو میدهند که رانندگی آسان و لذت بخشی را تجربه کنند و وظیفه تعویض ضریب دنده را به عهده میگیرند.
تیم پرفورمنس بی ام و BMW Performance حدود ۲۰ سال پیش اولین سری گیربکسهای استپ ترونیک را معرفی کرد. گیربکسهای استپ ترونیک در واقع نوعی از تیپ ترونیکها هستند که بر اساس حالت رانندگی خودرو، گامهای تنظیم ضریب دنده را تغییر میدهد. گیربکسهای استپ ترونیک انحصارا برای خودروهای بی ام و هستند که اولین بار بر روی خودروهای سری M این کمپانی استفاده شد که هدف آن؛ ایجاد شتاب بالا در مسابقات اتومبیل رانی بود که بی ام و، با این گیربکسها توانست نتایج خوبی هم کسب کند. بعد از آزمایش گیربکسهای استپ ترونیک بی ام و در مسابقات، بی ام و تصمیم گرفت این گیربکسها را بر روی خودرو M3 خود قرار بدهد و به بازار ارائه کند.
نحوه عملکرد گیربکس استپ ترونیک
همانطور که گفتیم گیربکسهای استپ ترونیک هم مانند تیپ ترونیک به راننده این امکان را میدهد که در کنار آسودگی و راحتی گیربکس اتوماتیک، حس هیجان کنترل گیربکسهای معمولی را هم داشته باشد. در خودروهای بی ام و که از گیربکسهای استپ ترونیک بهره میبرند، به صورت خودکار اتومبیل بر روی حالت اتوماتیک است. گیربکسهای استپ ترونیک با آنالیز این که راننده در چه حالتی رانندگی میکند گام تغییر ضریب دنده را کنترل میکند به صورتی که اگر درایو مد Drive mode خودرو بی ام و بر روی حالت اسپرت باشد، تعداد ضریب دنده بیشتر میشود و گامهای تغییر دنده کاهش پیدا میکنند و از همین رو میتوان گفت که راننده این امکان را دارد که کنترل بیشتری بر روی سیستم انتقال نیرو خودرو خود داشته باشد. در مقابل اگر راننده حالت اکو ( ECO ) را انتخاب کند، گامهای تغییر ضریب دنده بیشتر میشود و راننده در بازههای زمان طولانیتری دنده را تغییر میدهد.
تفاوت گیربکسهای تیپ ترونیک و استپ ترونیک
طبق گفتههای قبل گیربکس استپ ترونیک، میتوانند فاصله بین ضریب دندهها را تغییر دهند. در صورتی که در گیربکسهای تیپ ترونیک همچین ویژگی وود ندارد.
در گیربکسهای تیپ ترونیک تمام سیستم به صورت مکانیکی کار میکند ولی در گیربکسهای استپ ترونیک، آنالیز انتقال نیرو توسط سیستمهای الکتریکی خودرو انجام میشود و در واقع وقتی راننده حالت رانندگی را انتخاب میکند، این دستور به قسمت الکتریکی گیربکس استپ ترونیک میرسد و این قسمت تصمیم میگیرد که فاصله بین تسمهها و چرخ دندههای گیربکس چقدر باشد و با تغییر آن، مقدار گام ضریب دنده را نیز تغییر دهد.
این را هم در نظر بگیریم که استپ ترونیک اولین گیربکسهای ۶ دنده بی ام و بودهاند، در واقع امروزه هم تمام خودروهای بی ام و که از گیربکس استپ ترونیک بهره میبرند، دارای ۶ ضریب دنده هستند.